Χριστίνα Κανάτσου: «Δεν μετάνιωσα στιγμή που έγινα μητέρα με ξένα ωάρια»
Μερικοί άνθρωποι παλεύουν για το αυτονόητο, όπως η Χριστίνα Κανάτσου, που προσπαθούσε χρόνια να κάνει δικό της παιδί, αλλά δεν τα κατάφερνε. Μετά από αρκετές αποτυχημένες προσπάθειες εξωσωματικής γονιμοποίησης, πληροφορήθηκε πως μπορούσε να λάβει ωάρια από δότρια προκειμένου να κάνει το όνειρό της πραγματικότητα και να μείνει έγκυος. Σήμερα έχει δίδυμα 3 ετών ενώ σκέφτεται σοβαρά να προσπαθήσει να γίνει ξανά μητέρα με την ίδια μέθοδο.
Πώς μπήκατε με το σύζυγό σου στο δρόμο της εξωσωματικής; Ποιο ήταν το πρόβλημα υπογονιμότητας που αντιμετωπίζατε;
Μετά από κάποιο διάστημα προσπαθειών για φυσιολογική σύλληψη κι έπειτα από πολλές εξετάσεις και επισκέψεις σε πολλούς γιατρούς, διαπιστώσαμε ότι είχαν μολυνθεί οι σάλπιγγές μου. Έγιναν υδροσάλπιγγες. Οι υδροσάλπιγγες έχουν τοξικές ουσίες, με αποτέλεσμα να εμποδίζεται η ανάπτυξη και η εμφύτευση του εμβρύου. Θεραπεία δεν υπάρχει σε αυτή την περίπτωση, οπότε η μόνη λύση ήταν η αφαίρεσή τους λαπαροσκοπικά. Έτσι, έγιναν δύο χειρουργεία για την αφαίρεση των σαλπιγγών και ο μόνος δρόμος για την απόκτηση ενός παιδιού πλέον ήταν η εξωσωματική γονιμοποίηση.
Πόσες προσπάθειες εξωσωματικής έκανες πριν αποφασίσεις να πάρεις ωάρια από δότρια;
Οι προσπάθειες που είχαμε κάνει με δικά μου ωάρια ήταν τέσσερις. Μετά και την τέταρτη αποτυχία, έπρεπε να «ψαχτώ» διαφορετικά προκειμένου να κάνω το όνειρό μου πραγματικότητα. Σε καμία περίπτωση δεν πτοήθηκα, όμως, ούτε σκέφτηκα να εγκαταλείψω τις προσπάθειες.
Πέρασε ποτέ από το μυαλό σου το ενδεχόμενο της υιοθεσίας;
Φυσικά. Ωστόσο, θέλαμε πρώτα με το σύζυγό μου να εξαντλήσουμε όλες τις πιθανότητες να γίνουμε γονείς μέσω εξωσωματικής γονιμοποίησης, πριν ξεκινήσουμε μια ενδεχόμενη διαδικασία υιοθεσίας. Μην ξεχνάμε πως στην Ελλάδα η διαδικασία αυτή είναι χρονοβόρα και θα χρειαζόταν επίσης πολλές ψυχικές αντοχές.
Πώς πληροφορήθηκες την ύπαρξη αυτής της επιλογής, μιας και είναι άγνωστη στο ευρύ κοινό;
Αρχικά μέσω του Διαδικτύου. Είμαι ενεργό μέλος ενός φόρουμ εξωσωματικής, το οποίο με βοήθησε πάρα πολύ. Υπάρχουν χιλιάδες γυναίκες που ακολουθούν το δρόμο της εξωσωματικής για να αποκτήσουν ένα μωρό και τα φόρουμ προσφέρουν την ενημέρωση αλλά και τη στήριξη που είναι απαραίτητες σε μια τέτοια διαδικασία. Στη συνέχεια, απευθύνθηκα στο γιατρό μου προκειμένου να με ενημερώσει πιο συγκεκριμένα, και πράγματι μου μίλησε για τη δυνατότητα να γίνει λήψη ωαρίων από δότρια.
Υπάρχουν τράπεζες ωαρίων στην Ελλάδα ή έπρεπε να απευθυνθείς στο εξωτερικό;
Δεν υπάρχουν τράπεζες ωαρίων, όπως υπάρχουν οι τράπεζες σπέρματος. Όταν κάποια γυναίκα καταφεύγει στη λύση των ξένων ωαρίων, αναλαμβάνει το κέντρο εξωσωματικής που εμπιστεύεται η γυναίκα ή κάποια κλινική υποβοηθούμενης αναπαραγωγής. Στο εξωτερικό δεν χρειάστηκε να απευθυνθώ, μιας και από την πρώτη στιγμή βρήκα την «άκρη του νήματος» στο κέντρο γυναικολογίας Γέννημα, στην Αθήνα. Αν όμως χρειαζόταν, δεν θα δίσταζα να περάσω τα σύνορα και να απευθυνθώ κάπου στο εξωτερικό.
Μπορείς να κάνεις επιλογή δότριας, ώστε να είναι πιο κοντά στα δικά σου χαρακτηριστικά; Στις τράπεζες αντρικού γενετικού υλικού υπάρχει πλήθος γενετικών αλλά και κοινωνικών στοιχείων για τους δότες.
Η επιλογή γίνεται από τα κέντρα υποβοηθούμενης αναπαραγωγής και από τον υπεύθυνο γιατρό, που παρακολουθεί το ζευγάρι που βρίσκεται στη διαδικασία της εξωσωματικής. Οι ειδικοί είναι αυτοί που θα λάβουν υπόψη τους τα χαρακτηριστικά του ζευγαριού, την ομάδα αίματος και άλλα στοιχεία και μετέπειτα θα προτείνουν δότρια που θα ταιριάζει.
Όταν το ανακοίνωσες στο σύζυγό σου, πώς αντέδρασε;
Στην αρχή είχε κάποιους ενδοιασμούς και φόβους. Μιλήσαμε, όμως, με τους γιατρούς μας, το γυναικολόγο μου και τον εξωσωματιστή μου και στο τέλος δεν είχε την παραμικρή αμφιβολία πως η επιλογή αυτή, της εξωσωματικής γονιμοποίησης με ωάρια δότριας, θα ήταν η ιδανική για εμάς. Στη συνέχεια, μάλιστα, ο σύζυγός μου ήταν αυτός που επέμενε πιο πολύ να καταφύγουμε σε αυτή τη λύση. Στην ίδια νοοτροπία κινήθηκαν και οι γονείς μας, που από την πρώτη στιγμή μάς συμπαραστάθηκαν αμέριστα, ψυχολογικά αλλά και οικονομικά.
Γιατί δεν ζήτησες από κάποιο συγγενικό σου πρόσωπο να σου δώσει τα ωάριά του, για παράδειγμα, από την αδελφή σου;
Δεν σου κρύβω πως υπήρχε αυτή η σκέψη. Η αδελφή μου ήθελε πολύ να μου δώσει δικά της ωάρια, έχοντας ήδη δύο υπέροχα και γερά παιδάκια. Τότε όμως, η Ιωάννα ήταν 37 ετών και, βάσει νόμου, οι δότριες ωαρίων δεν πρέπει να είναι πάνω από 35, προκειμένου τα ωάρια να είναι καλής ποιότητας για να δώσουν ένα υγιές έμβρυο. Έτσι, ο γιατρός μας από το κέντρο γυναικολογίας δεν μας επέτρεψε να προχωρήσουμε σε αυτή τη σκέψη.
Ποια είναι η διαδικασία και η προετοιμασία που ακολουθήθηκαν στη δική σου περίπτωση;
Ο γυναικολόγος μου μας σύστησε το κέντρο γυναικολογίας και αναπαραγωγής και μας παρέπεμψε στο γιατρό Ευριπίδη Μαντούδη, τον οποίο και θέλω να ευχαριστήσω μέσα από την καρδιά μου. Σε σύντομο χρονικό διάστημα, ο κ. Μαντούδης βρήκε την κατάλληλη δότρια και μετά από εξετάσεις και τον όλο απαραίτητο βάσει νόμου έλεγχο ξεκινήσαμε τη διαδικασία. Η δότρια, μέχρι τη μέρα που έγινε η ωοληψία, ακολουθούσε συγκεκριμένη φαρμακευτική αγωγή και παρακολουθούνταν διαρκώς. Όταν έφτασε η μέρα της ωοληψίας κι αφού ο σύζυγός μου έδωσε κι αυτός το γενετικό του υλικό, το σπέρμα του, οι εμβρυολόγοι προχώρησαν στην εξέταση των δύο αυτών γενετικών υλικών και στη συνέχεια γονιμοποίησαν τα ωάρια, τα οποία και παρέμειναν στο εργαστήριο για παρακολούθηση. Στη συνέχεια, ο γυναικολόγος μου με το εξωσωματιστή μας προετοίμασαν με φαρμακευτική αγωγή τη δική μου μήτρα και την κατάλληλη μέρα έγινε η εμβρυομεταφορά των βλαστοκύστεων. Δεν θα ξεχάσω ποτέ τη στιγμή, μετά την εμβρυομεταφορά, όταν με αγκάλιασε ο γιατρός μου και μου είπε χαμογελώντας «Χριστίνα μου, σε λίγες μέρες θα με πάρεις τηλέφωνο και θα μου πεις ότι είσαι έγκυος, θα έχουμε δίδυμη κύηση». Είχε ένα μαγικό τρόπο να με ηρεμεί και να μου μεταδίδει τη σιγουριά πως θα τα καταφέρω. Ο γιατρός είναι το α και το ω για το ζευγάρι σε μια εξωσωματική.
Έρχεται η μέρα του τεστ για τη Β χοριακή, που θα έδειχνε αν πέτυχε η εμφύτευση ή όχι. Πώς τη βίωσες;
Μπορεί να ήταν η πέμπτη μας προσπάθεια, για εμένα ήταν η πρώτη φορά που δεν είχα καθόλου άγχος. Ήμουν ήρεμη, αισιόδοξη και πίστευα πως θα τα κατάφερνα. Το πρωί ετοιμάστηκα να πάω στη δουλειά μου και πέρασα πρώτα από το μικροβιολογικό εργαστήριο για να κάνω το τεστ της Β χοριακής. Είχα συνηθίσει από τις προηγούμενες φορές να ακούω «λυπάμαι, είναι αρνητικό», οπότε σκέφτηκα ότι αν το άκουγα για ακόμα μία φορά, θα έλεγα «εντάξει, πάμε για την επόμενη προσπάθεια». Κι έρχεται η απάντηση από τη μικροβιολόγο που μου λέει «ναι, βγήκε το αποτέλεσμά σας και είναι θετικό». Εγώ οδηγούσα και θυμάμαι να της λέω «συγνώμη, μήπως κάνετε λάθος; Είμαι η κ. Κανάτσου» και να επιμένει η κοπέλα: «Δεν είναι λάθος, είστε έγκυος. Ενημερώστε το γιατρό σας, γιατί φαίνεται να έχετε δίδυμα. Εντάξει, δεν θέλει και πολύ ο άνθρωπος για να τρελαθεί! Κι εγώ εκείνο το λεπτό ένιωσα πως πετούσα στα σύννεφα. Οδηγούσα και φώναζα «Τα κατάφερα, είμαι έγκυος!» κι άρχισα να παίρνω τηλέφωνα! Δεν ήξερα ποιον έπρεπε να ενημερώσω πρώτα. Τα δάκρυα κυλούσαν, χωρίς να μπορώ να τα σταματήσω και για πρώτη φορά ένιωσα ότι ήταν δάκρυα χαράς, ευτυχίας και δικαίωσης ενός μεγάλου αγώνα! Αν σου πω πως οι προηγούμενες μέρες είχαν κυλήσει ήρεμα και χαλαρά θα πω ψέματα! Εγώ ήμουν μέσα στο άγχος και ο άντρας μου στα «κάγκελα» που λένε, με μένα που είχε μπλέξει. (γέλια) Του το αναγνωρίζω, όμως! Δεν στάθηκε απλά βράχος. Ήταν περισσότερο ήρωας με την ήρεμη και συνάμα δυναμική στάση που κρατούσε διαρκώς! Μετά την ανακοίνωση, ψάχναμε όλοι το σύζυγό μου, ο οποίος τελικά είχε πάει στο διπλανό γραφείο, που ήταν άδειο, και έκλαιγε σαν μικρό παιδί. Τελικά καταλήξαμε να κλαίμε αγκαλιά!
Ποια ήταν η συνέχεια μετά την ανακοίνωση πως περιμένετε μωρά;
Η εξέταση της Β χοριακής επαναλήφθηκε ακόμα τρεις φορές (ανά δύο μέρες για να επιβεβαιωθεί η εγκυμοσύνη) και μετά από λίγες μέρες, με έναν υπέρηχο, ακούσαμε όχι μία αλλά δύο καρδούλες και είδαμε δύο μικροσκοπικούς σάκους με δύο μικρές κουκκίδες. Οι κουκκίδες αυτές ήταν τα δύο μωρά μας, τα δίδυμά μας. Ήδη από τις τιμές των χοριακών και οι δύο γιατροί περίμεναν πως θα έχουμε δύο μωρά.
Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, η γυναίκα αντιμετωπίζει διάφορες ανασφάλειες. Οι ανασφάλειες αυτές σε εσένα ήταν πιο έντονες λόγω της διαδικασίας που επέλεξες;
Οι ανασφάλειες και οι φόβοι, για όλες εμάς τις γυναίκες που μέσα από αυτή την τόσο δύσκολη και επίπονη διαδικασία προσπαθούμε να ζήσουμε τη μητρότητα, είναι μεγάλες. Ίσως περισσότερες από μια γυναίκα που μένει έγκυος με φυσιολογική σύλληψη κι αυτό γιατί εμείς τα γνωρίζουμε όλα αναγκαστικά. Αμέτρητες εξετάσεις, χειρουργεία, αποβολές, παλίνδρομες κυήσεις, βιοχημικές κυήσεις, όλα αυτά! Παράλληλα διπλασιάζεται το άγχος και ο φόβος μήπως συμβεί κάτι και η ευτυχία γίνει πόνος και δυστυχία. Στο βάθος πίστευα ότι όλα θα πήγαιναν μια χαρά όμως και πως ένας άγγελος προστάτευε εμένα και τα μωρά μας.
Πώς ένιωσες όταν κράτησες για πρώτη φορά στην αγκαλιά σου τα παιδιά σου;
Εκείνη η μέρα δεν θα σβήσει ποτέ από το μυαλό μου. Τα μωρά γεννήθηκαν με λίγο χαμηλό βάρος, οριακά πρόωρα και μπήκαν αμέσως στη θερμοκοιτίδα. Ευτυχώς, χωρίς κανένα πρόβλημα, κυρίως στο αναπνευστικό. Μετά την καισαρική, μόλις που πρόλαβα να τα δω, να ακούσω το κλάμα τους, μα δεν τα κράτησα αμέσως. Περάσαμε δύσκολες μέρες ομολογώ! Σε δεκαπέντε μέρες πήραμε το γιο μου στο σπίτι. Όταν τον κράτησα στην αγκαλιά μου, ένιωσα μεγάλη ευγνωμοσύνη και του είπα αμέσως ότι είναι όλος ο κόσμος μου και θα τον λατρεύω. Μετά από τρεις μήνες, πήραμε και την κόρη μας στο σπίτι. Δυστυχώς το γαστροοισοφαγικό της δεν ήταν ώριμο και ταλαιπωρήθηκε μέχρι να καταφέρει να βγει από τη θερμοκοιτίδα. Όταν έφτασε η μέρα που ήρθε στην αγκαλιά μου, ολοκληρώθηκε η ευτυχία μας. Τότε γίναμε οικογένεια! Ένιωθα η πιο τυχερή γυναίκα στον κόσμο κι αυτή τη φορά δεν ήμουν μόνο γυναίκα, είχα γίνει μανούλα!
Θα μιλήσεις ποτέ στα παιδιά σου για την ιστορία σου αυτή αλλά και για το πώς ήρθαν στη ζωή;
Αυτό το είχα υποσχεθεί στον εαυτό μου από τη στιγμή που αποφάσισα να γίνω μητέρα με ξένα ωάρια. Κατά τη γνώμη μου, αυτό πρέπει να κάνουν οι γονείς που επιλέγουν αυτόν το τρόπο. Τα παιδιά πρέπει να ξέρουν, να μάθουν όταν πλέον είναι στη σωστή ηλικία, πάντα σε συνεργασία με έναν παιδοψυχολόγο. Είναι έντιμο να λέμε την αλήθεια στα παιδιά μας. Είμαστε οι γονείς τους και δεν αλλάζει αυτό. Το μόνο διαφορετικό είναι ότι έχουν γενετικό υλικό μόνο από τον μπαμπά τους. Εγώ, όμως , α κυοφόρησα. Μεγάλωσαν μέσα στη μήτρα μου, με το αίμα μου κι εγώ τα γέννησα. Είμαι η μαμά τους! Θα τους μιλήσω όταν είναι στην κατάλληλη ηλικία και θα έχουν την ωριμότητα να καταλάβουν. Δεν μετανιώνω λεπτό που έγινα μητέρα με ξένα ωάρια. Ήταν συνειδητή και υπεύθυνη απόφαση και δεν νιώθουμε ντροπή γι’ αυτό, αλλά μεγάλο σεβασμό και εκτίμηση στην επιστήμη που στα χρόνια μας δίνει ευκαιρίες σε ζευγάρια υπογόνιμα όπως εμείς.
Υπάρχει η δυνατότητα να φυλάξεις ωάρια, προκειμένου αν θελήσεις να αποκτήσεις ένα ακόμη παιδί να μπορεί να είναι από το ίδιο ακριβώς γενετικό υλικό;
Ναι, υπάρχει η δυνατότητα της κρυοσυντήρησης. Όλα τα κέντρα εξωσωματικής υποστηρίζουν αυτή τη μέθοδο. Μιλάμε για έμβρυα, δηλαδή, γονιμοποιημένο υλικό και όχι ωάρια. Υπάρχει και η δυνατότητα για φύλαξη ωαρίων αλλά σε διαφορετικές περιπτώσεις. Στη δική μας περίπτωση, δηλαδή όταν χρησιμοποιείται δότρια, φυλάσσονται έμβρυα και όχι ωάρια. Οπότε είναι από το ίδιο γενετικό υλικό, από τη μέθοδο που εφαρμόστηκε την πρώτη φορά. Έχουμε στην κρυοσυντήρηση δύο εμβρυάκια από την εξωσωματική που κάναμε και θέλω με πολλή λαχτάρα να αποκτήσουμε και τρίτο μωράκι από Σεπτέμβριο. Βέβαια, τον τελευταίο λόγο τον έχει ο Θεός, αλλά εμείς θα το τολμήσουμε.
Αν μπορούσες να έστελνες ένα μήνυμα στη δότρια των ωαρίων σου, ποιο θα ήταν αυτό;
Νιώθω ευγνωμοσύνη για αυτή τη γυναίκα. Με την πράξη της αυτή έδωσε σε μένα την πολυπόθητη μητρότητα. Πραγματοποίησε το όνειρό μου! Ένα «ευχαριστώ «θα ήταν πολύ μικρό, μπροστά στη μεγαλοψυχία της να κάνει κάτι τόσο μεγάλο, άξιο θαυμασμού. Μόνο προσεύχομαι να την έχει καλά ο Θεός και να ακολουθήσουν το παράδειγμά της κι άλλες κοπέλες για να βοηθηθούν γυναίκες σαν εμένα.
Έχεις μπροστά σου μια γυναίκα που σκέφτεται να ακολουθήσει την ίδια διαδικασία με εσένα, αλλά έχει ενδοιασμούς. Τι θα της έλεγες;
Να μη χάνει χρόνο! Να μη σκεφτεί ούτε λεπτό να κάνει πίσω. Είναι ζωή αυτό που θα λάβει, και με αυτό το δώρο θα φέρει ζωή. Τα ξένα ωάρια είναι ζωή. Να μη διστάζουν τα ζευγάρια, όταν αυτή η μέθοδος μπορεί να τους χαρίσει παιδιά. Στην εποχή μας, κανένα ζευγάρι δεν μένει άτεκνο είτε με τον έναν τρόπο είτε με τον άλλον. Οι σωστές επιλογές και η δύναμη της θέλησης είναι το όπλο μας σε αυτές τις μάχες. Πίστη, υπομονή, επιμονή και σωστή επιλογή στο γιατρό και στο κέντρο εξωσωματικής που θα εμπιστευτεί η κάθε γυναίκα. Όλες οι γυναίκες μπορούν να τα καταφέρουν και θα τα καταφέρουν όπως τα κατάφερα κι εγώ, αρκεί να μην το βάλουν κάτω!
Όλα τα νέα, πλούσιο ρεπορτάζ, καθημερινές στιγμές διασήμων και ξεχωριστές στιγμές καθημερινών ανθρώπων στο People, που κυκλοφορεί αυτή την Κυριακή, μαζί με το Πρώτο Θέμα.