Εξωσωματική… ελπίδα αναζητούν 300.000 ζευγάρια στην Ελλάδα

των ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΜΑΥΡΑΓΑΝΗ, ΕΛΕΝΗΣ ΒΕΡΓΟΥ

«Οταν ξεκίνησα να προσπαθώ να µείνω έγκυος µε τη βοήθεια τεχνητής γονιµοποίησης, ήλπιζα ότι τα όνειρά µου θα γίνουν πραγµατικότητα», λέει στον «Ε.Τ.» η Αννα Μ. και συνεχίζει: «Αυτό που δεν περίµενα ποτέ όµως είναι ότι θα µε αντιµετωπίσουν σαν έναν τραπεζικό λογαριασµό. Μετά από αρκετές προσπά- θειες σε ιδιωτική κλινική, κατέληξα στο εξωτερικό, όπου κορυφαίος γιατρός µού είπε ότι δεν θα µπορέσω ποτέ να κυοφο- ρήσω παιδί». Η ιδιωτική υπάλληλος είναι µία από τις χιλιάδες γυναίκες στη χώρα µας που καταφεύγει σε κάποια µέθοδο τεχνητής γονιµοποίησης για να καταφέρει να φέρει στον κόσµο ένα παιδί.

Το µεγάλο παράπονο της Αννας, όπως και των περισσότερων γυναικών, είναι ότι δεν την αντιµετώπισαν ως άνθρωπο. Ο κλάδος της τεχνητής γονιµοποίησης έχει πάρει µορφή βαριάς βιοµηχανίας στη χώρα µας, χωρίς αυτό να σηµαί- νει ότι δεν υπάρχουν και ευσυνείδητοι γιατροί… Σύµφωνα µε στοιχεία που συγκέντρωσε ο «Ε.Τ.», η µέση τιµή για µια τεχνητή γονιµοποίηση -µαζί µε τη φαρµακευτική αγωγή που απαιτείται αλλά χωρίς να συνυπολογίζεται το κόστος των εξετάσεων που χρειάζονται- αγγίζει τις 6.000 ευρώ, κάτι το οποίο σηµαίνει ότι ο τζίρος του κλάδου αγγίζει τα 84 εκατοµµύρια ευρώ ετησίως!

Σύµφωνα µε στατιστικά στοιχεία, πε- ρισσότερα από 300.000 νέα ζευγάρια στη χώρα µας αντιµετωπίζουν προ- βλήµατα υπογεννητικότητας. Αυτό έχει ως αποτέλεσµα την πραγµατοποίηση περίπου 14.000 κύκλων θεραπειών σε δηµόσιες και ιδιωτικές κλινικές της χώρας κάθε χρόνο. Το κόστος της κάθε θεραπείας ξεκινάει από τα 1.500 ευρώ και µπορεί να φτάσει µέχρι και τις 9.000 ευρώ, ανάλογα µε το γιατρό που θα επιλέξει η κάθε γυναίκα. H τιµή των φαρµά- κων που χορηγούνται σε κάθε υποψήφια µητέρα µπορεί να αγγίξει ακόµα και τις 3.000 ευρώ! Φυσικά, ένα µεγάλο κοµµάτι αυτού του ποσού καλύπτεται από τα ασφαλιστικά ταµεία.

 

Οι µέθοδοι

«Υπάρχουν διάφορες µέθοδοι υποβοηθούµενης αναπαραγωγής», λέει στον «Ε.Τ.» ο δρ  Ιωάννης Σφοντούρης, Κλινικός Εµβρυολόγος στη Μονάδα Υποβοηθούµενης Αναπαραγωγής «Ευ- γονία», διδάκτωρ του Πανεπιστηµίου Nottingham και µέλος των European Society of Human Reproduction and Embryology και της Πανελλήνιας Ενω- σης Κλινικών Εµβρυολόγων .«Η πιο απλή είναι η ενδοµητρική σπερµατέγχυση, που συνιστάται σε περιπτώσεις ήπιου ανδρι- κού παράγοντα µε προϋπόθεση ότι οι σάλπιγγες είναι διαβατές», αναφέρει ο ειδικός και συνεχίζει: «Βέβαια, η πιο συ- νηθισµένη µέθοδος είναι η εξωσωµατι- κή γονιµοποίηση, που αντιµετωπίζει την πλειονότητα των περιπτώσεων ανδρικής και γυναικείας υπογονιµότητας».
Ο δρ Σφοντούρης εξηγεί ότι η εξω σωµατική γονιµοποίηση διακρίνεται στο κλινικό και το εµβρυολογικό/εργαστηριακό µέρος. Το κλινικό κοµµάτι περιλαµ βάνει τη χορήγηση συγκεκριµένου φαρµακευτικού σχήµατος, εξατοµικευµένου για κάθε γυναίκα, για τη διέγερση των ωοθηκών και την παραγωγή πολλών ωοθυλακίων, καθώς και τις διαδικασίες της διακολπικής ωοληψίας και εµβρυοµεταφοράς. Από την άλλη πλευρά, το εργαστηριακό κοµµάτι περιλαµβάνει τις διάφορες µεθόδους γονιµοποίησης των ωαρίων, καλλιέργεια των εµβρύων µε διάφορα καλλιεργητικά συστήµατα, κατάψυξη γαµετών και εµβρύων, αξιολόγηση των εµβρύων και επιλογή των καλύτερων για µεταφορά στη µήτρα της γυναίκας.

Η ηθική του γιατρού

Από το 1978, όταν γεννήθηκε η Λουίζ Τζόι Μπράουν, το πρώτο παιδί τεχνητής γονιµοποίησης, έχουν γεννηθεί περισσότερα από 3 εκατοµµύρια βρέφη χρησιµοποιώντας τη µέθοδο αυτή. Τα τελευταία χρόνια, όµως, πολλοί γιατροί του κλάδου έχουν αρχίσει να «εµπορευµατοποιούν» την τεχνητή γονιµοποίηση, ένα από τα µεγαλύτερα επιτεύγµατα της σύγχρονης Ιατρικής.

«Η υπογόνιµη γυναίκα που αναζητά θεραπεία υποβοηθούµενης αναπαραγω- γής βρίσκεται σε εύθραυστη ψυχολογική κατάσταση και αυτό πρέπει να λαµβά- νεται υπόψη από όλη την επιστηµονική οµάδα µιας Μονάδας Εξωσωµατικής Γο- νιµοποίησης», λέει ο δρ Σφοντούρης και συνεχίζει: «Η γυναίκα πρέπει να αντιµε- τωπίζεται µε ευαισθησία και διακριτικό- τητα, ενώ είναι απαραίτητη η προσωπική επαφή, ώστε να µη νιώσει αβοήθητη και µόνη µέσα σε ένα απρόσωπο σύνολο επιστηµόνων και ατελείωτων εξετάσεων παρακολούθησης».

Ο ειδικός σηµειώνει ότι σε επιστηµονική σύνοδο κορυφής, που πραγµατοποιήθηκε στη Βαρκελόνη την περασµένη εβδοµάδα και στην οποία συµµετείχε, εισήχθη για πρώτη φορά ο όρος «hostmanship», δηλαδή η πρακτική τού να κάνεις τους ανθρώπους να αισθάνονται ευπρόσδεκτοι: «Αυτή η “τέχνη” πρέπει να εφαρµόζεται από όλους τους επαγγελµατίες στο χώρο της ανθρώπινης αναπαραγωγής, και όχι µόνο», αναφέρει.

Ποια είναι όµως τα κριτήρια που πρέπει να θέσει ένα ζευγάρι πριν προχωρήσει στην επιλογή κάποιου κέντρου γονιµοποίησης; «Τα κριτήρια αυτά είναι βεβαίως τα ποσοστά επιτυχίας, αλλά πρέπει να περιλαµβάνουν τη φροντίδα και τις παρεχόµενες υπηρεσίες, το κόστος, τη χρήση σύγχρονων επιστηµονικών µεθόδων, καθώς και την ενεργή συµµετοχή της Κλινικής στις επιστηµονικές εξελίξεις µέσω δηµοσιευµένων µελετών», απαντάει ο εµβρυολόγος.

«Τουρισμός»… παιδιών

Η Ελλάδα είναι µία από τις χώρες που επιλέγουν ζευγάρια του εξωτερικού για να πραγµατοποιήσουν ένα κύκλο θεραπειών, µακριά από αδιάκριτα βλέµµατα και συνδυάζοντας τη διαδικασία µε διακοπές. «Στην κλινική µας έχουµε περιστατικά ιατρικού τουρισµού. Οι ασθενείς αυτοί προτιµούν την Ελλάδα για λόγους οικονοµικούς ή λόγους νοµοθεσίας.

Στην Ιταλία, για παράδειγµα, η νοµοθεσία είναι πολύ περιοριστική όσον αφορά την εξωσωµατική γονιµοποίηση, µε αποτέλεσµα αρκετά ζευγάρια να καταφεύγουν σε γειτονικές ευρωπαϊκές χώρες».

Στην Ελλάδα, η εξωσωµατική γονιµοποίηση διέπεται από εκτενές νοµικό πλαίσιο, που ακολουθεί τα βρετανικά πρότυπα, χωρίς να προβαίνει σε υπερβολικά αυστηρά µέτρα που να περιορίζουν την πιθανότητα θετικού αποτελέσµατος. Ταυτόχρονα, ο κλάδος έχει αναπτυχθεί σηµαντικά τα τελευταία χρόνια και οι επιστηµονικές µέθοδοι που ακολουθούνται είναι υψηλού επιπέδου. Η οικονοµική κρίση έχει όµως επηρεάσει και αυτή τη «βιοµηχανία» τόσο στην Ελλάδα όσο και στον υπόλοιπο κόσµο.

Ο δρ Σφοντούρης αναφέρει ότι στην κλινική όπου εργάζεται οι κύκλοι θεραπειών µειώθηκαν κατά 8% σε σχέση µε το 2009, ενώ η πτώση αναµένεται να είναι ακόµα µεγαλύτερη το 2010.